De vereffenaar van je pad

Ganesh is een van de goden uit het Hindoeïstische pantheon.

Parvati, ook wel moeder aarde genoemd, heeft hem geschapen voor een specifieke taak. Shiva, de god van het universum en de partner van Parvati, had er een handje van om haar te storen tijdens het baden. Parvati heeft daar een hekel aan. Ganesh is een knappe, sterke jongeman die alleen opdrachten aanneemt van Parvati, zijn moeder. Als Shiva na een van zijn omzwervingen thuiskomt, vindt hij Ganesh bij de deur. Shiva komt er niet in. Ganesh houdt hem tegen. Ganesh is niet onder de indruk van de grote allesomvattende Shiva.

Door dit oponthoud - nota bene voor de deur van zijn eigen huis - maakte Shiva zich boos en is hij gekrenkt. Wie heeft de moed om hem, de grote Shiva, tegen te houden voor de deur van zijn eigen huis? Shiva wilde naar zijn geliefde. Hij wilde haar verrassen tijdens haar bad. Maar het lukt hem niet om langs Ganesh te komen. Met zijn vrienden smeedde hij een plan. Ze konden de beschermende jongeman onthoofden en hem zo uit de weg ruimen. Zo gezegd zo gedaan. Eindelijk kan Shiva zijn eigen huis betreden en hij gaat meteen naar Parvati.

Hij vindt haar op de rand van het bad. Parvati kijkt verbaasd op. ‘Hoe ben jij hier gekomen?’, vraagt ze. Shiva vertelt trots dat hij de vreemde wachter heeft verslagen. ‘Niemand kan mij de toegang tot mijn eigen huis ontzeggen. Ik heb hem onthoofd’, eindigt hij zijn relaas. Parvati is ontroostbaar. ‘Mijn zoon, je hebt mijn zoon vermoord’, brengt Parvati droevig uit. Shiva houdt echt veel van Parvati en is nu wel een beetje uit het veld geslagen. ‘Jouw zoon? Ons kind?’, mompelt hij verschrikt. Hij draait zich onmiddellijk om naar zijn bediende. Hij draagt hem op om naar buiten te gaan en het eerste hoofd dat hij ziet naar hem toe te brengen. Even later komt de bediende alweer binnen met het eerste hoofd dat bij buiten op straat zag. Het is het reusachtige hoofd van een olifant. Shiva twijfelt niet. Hij zet het hoofd op het onthoofde lijf. Het lijf dat hij nu herkent als de zoon van zijn geliefde Parvati.

En zo kwam Ganesh aan zijn olifantenhoofd.

Nu kunnen we alle voors en tegens van een olifantenhoofd op een rijtje gaan zetten, maar voor een mens of een god is het geen pretje om met een slurf en flaporen door het leven te moeten. Het is vervelend en opvallend. Ganesh moet het ermee doen.

Als je een keer een paar minuten tijd hebt, dan zou je een beeld of afbeelding van Ganesh eens goed kunnen bekijken. Je leert hem dan vanzelf kennen. Ganesh zit in een soort lotushouding op een lotusbloem. Hij heeft een blote bolle plezierige buik met een duidelijke navel. In een van zijn handen heeft hij een schaaltje met lekkernijen. Hij houdt dit uitnodigend naar je toe. Hij komt zelf niet te kort, hoor. In zijn slurf heeft hij een portie voor hem alleen.

Vlakbij hem vind je zijn rijdier, een rat of muis. In vergelijking met de omvangrijke god is de muis heel klein en onopvallend. Om de borst ligt een slang gedrapeerd. De slang gaat helemaal om Ganesh heen en heeft zijn staart nog eens om zijn slangenlichaam heen gewikkeld.

(Deze) Ganesh heeft vier armen. In elke hand heeft hij iets vast. We hadden het al over de schaal met lekkernijen. Hij heeft een drietand met vlammende tanden in een van zijn handen. In een andere hand houdt hij een lus van touw en een bloem vast. Een hand heeft hij met de palm naar voren uitgestoken. Op de handpalm zie je het OHM-teken. Deze hand lijkt je welkom te heten of je zelfs te zegenen. Drie handen voor hindoeïstische symbolen. In de vierde hand heel aards de lekkernijen. Ganesh houdt van lekker eten. Vooral zoete dingen en dat kun je goed zien aan zijn prachtige buik.

Nu nog even terug naar zijn hoofd. Natuurlijk zijn alle kenmerken van een olifantengezicht terug te vinden. De flaporen, de slurf, de geloken priemende ogen, de puntige onderlip en de slagtanden zijn allemaal aanwezig. Toch is er een ding dat mij opvalt: één van de slagtanden is afgebroken. Hij heeft anderhalve slagtand. De afgebroken slagtand kan erop wijzen dat niet alles heel is. Zelfs bij een god kan er iets gebroken zijn. Het is goed om daar af en toe bij stil te staan.

Ganesh is de god van kennis en wijsheid. Hij neemt hindernissen weg en is de beschermheilige van reizigers. Je kunt hem vinden op kruisingen waar hij klaar staat om te helpen bij het nemen van beslissingen.

Ganesh staat altijd aan het begin van iets, als een eerste impuls.

Over Ganesh is heel veel te vertellen. Elk zelfs kleine detail op beelden en afbeeldingen heeft symbolische betekenis. In dit artikel heb ik een minimaal tipje van de sluier opgelicht en er met jullie achter gekeken. Wat ik met jullie gedeeld heb, is wat mij in hem aanspreekt. Jouw valt vast iets anders op.

Zie het bericht op Facebook voor de hierboven beschreven afbeelding.